Spis treści
Kredyty i pożyczki to produkty finansowe, z których codziennie korzysta wielu Polaków, również wiele firm. Jednak – chociażby z powodu niestabilnej sytuacji gospodarczo-ekonomicznej, rosnących kosztów życia czy wzrostu cen nieruchomości (w przypadku kredytów hipotecznych) – kredyt nie jest dostępnych dla wszystkich, którzy się o niego ubiegają. Czym jest zdolność kredytowa? Co ma na nią wpływ? Kiedy jest sprawdzana?
Kredyt – zobowiązanie na lata
Przymierzając się do zaciągnięcia kredytu, warto pamiętać, że jest to zobowiązanie finansowe na lata. Szczególnie, kiedy jego wartość liczona jest w dziesiątkach lub setkach tysięcy złotych. Dlatego tak ważne jest, aby kredytobiorcy był zdolny do jego spłaty nie tylko w najbliższych miesiącach, ale także w całym okresie kredytowania. Czy bank jest w stanie to ocenić? Oczywiście, a jednym z elementów oceny kondycji finansowej kredytobiorcy jest weryfikacja jego zdolności kredytowej. Co to właściwie jest? Najprościej rzecz ujmując: zestawienie najważniejszych dla banku informacji o wnioskującym o kredyt, tj.: wysokości jego dochodów i miesięcznych zobowiązań, posiadanych innych zobowiązaniach finansowych, historii spłaty wcześniejszych kredytów, debetów czy pożyczek. Na podstawie analizy tych danych system bankowy określa punktowo tzw. scoring potencjalnego kredytobiorcy. Jego poziom ma bezpośrednie przełożenie na decyzję banku o udzieleniu kredytu.
Zdolność kredytowa – czy mam na nią wpływ?
Skoro na zdolność kredytową wpływają określone parametry, to czy sam potencjalny kredytobiorca może mieć na nią wpływ? Co więcej, czy może zrobić coś, co pozwoli ją poprawić? Oczywiście wszystko zależy od indywidualnej sytuacji kredytobiorcy i chociażby wysokości zobowiązania, o które się ubiega. Jednak osoby planujące zaciągnięcie kredytu odpowiednio wcześnie powinny zadbać, chociażby o adekwatnie wysokie zarobki, które zasadniczo wpływają na zdolność kredytową. Inna ważną kwestią jest uregulowanie drobnych zobowiązań. W tym przypadku chodzi nie tylko o spłatę pożyczek gotówkowych czy zakupów ratalnych, ale również o likwidację karty kredytowej czy debetu na koncie, które także obciążają zdolność do spłaty potencjalnego kredytu. Dlatego warto sprawdzić, czy nie posiadamy karty kredytowej, której płatność na umknęła lub otwartego debetu na koncie, z którego w rzeczywistości nie korzystamy, a który obciąża naszą zdolność kredytową.
Zbyt mała zdolność kredytowa
A co jeśli przeanalizowana przez bank zdolność kredytowa wnioskującego o kredyt okaże się niewystarczająca i bank nie udzieli mu zobowiązania? W niektórych przypadkach działania zmierzające do poprawy samej zdolności również mogą okazać się niewystarczające. Wówczas wyjściem z sytuacji może być tzw. wkład własny do kredytu (czyli wpłata określonej kwoty przy składaniu wniosku o zobowiązanie) oraz dodatkowe zabezpieczenie zobowiązania. To ostatnie kojarzone jest głównie z zabezpieczeniem hipotecznym w przypadku kredytów na zakup nieruchomości. Jednak formy zabezpieczenia mogą być różne, np. poręczenie drugiej osoby. W zależności od warunków kredytu poziom wkładu własnego i dodatkowe zabezpieczenie mogą skutecznie poprawić zdolność kredytową wnioskującego.
Dokładna analiza to podstawa
Jak zatem przygotować się do zaciągnięcia kredytu? Najlepiej – jeszcze przed wizytą w banku – samemu przeanalizować swoją sytuację finansową. Określenie kwoty osiąganych dochodów, podliczenie stałych opłat, weryfikacja spłaty zaciągniętych zobowiązań i ewentualnych produktów kredytowych, z których tak naprawdę się nie korzysta (debet, karta kredytowa), pozwoli potencjalnemu kredytobiorcy ocenić, na jak wysoką ratę kredytu może sobie pozwolić. Ułatwieniem w ocenie własnej zdolności kredytowej jest też pobranie raportu o samym sobie z jednego z biur informacji gospodarczych, np. BIK czy ERIF BIG. W ich przypadku raz na pół roku można sprawdzić swoją zdolność kredytową i tzw. scoring, który jest istotnym elementem w ocenie zdolności kredytowej przez bank.
Długi ≠ kredyt
Należy oczywiście pamiętać, że nawet najlepsze zabezpieczenia spłaty kredytu okażą się niewystarczające, jeśli wnioskujący o niego posiada długi. Podstawową zasadą ubiegania się o kredyt o wysokim zobowiązaniu i długim okresie kredytowania jest uregulowanie wszystkich dotychczasowych zobowiązań. Szczególnie, jeśli te są przeterminowane. Oczywiście zdarzają się sytuacje, kiedy osoba posiadająca już pożyczkę, otrzymuje dodatkowy kredyt gotówkowy. Jednak takie postępowanie jest pierwszym krokiem do popadnięcia w tzw. spiralę zadłużenia, gdzie kolejne zobowiązania są zaciągane na spłatę poprzednich zobowiązań. Oczywiście pozyskiwanie nowych kredytów czy pożyczek jest możliwe do czasu, a skutkiem takiego postępowania są najczęściej narastające koszty posiadanych zadłużeń, które z czasem kompletnie przerastają możliwości finansowe zadłużonego. Dlatego przed ubieganiem się o kredyt, warto uporać się z dotychczasowymi zobowiązaniami.
