Spis treści
Każda firma i ekspert chcą budować świadomość marki, zwiększać zarobki i wyprzedzać konkurencję. Jednak dla wielu osób PR to kwestie trudne do zrozumienia. Dobra agencja wykorzystuje swoją wiedzę, doświadczenie, kontakty i kreatywność, aby o jej klientach było głośno. Największe firmy chętnie korzystają z usług agencji public relations także w czasach kryzysu. Jak wybrać idealną agencję PR, by najlepiej zadbać o interesy swojej firmy? Odkryj tajniki PR, które zdradziła mi Ewelina Salwuk-Marko – PRowiec i właścicielka agencji kreatywnej.
Jak zrodził się pomysł na stworzenia własnej agencji kreatywnej?
Historia jest dosyć długa i skomplikowana, postaram się ją skrócić. Pracowałam w różnych firmach na etacie. Zdobywałam wiedzę i doświadczenie. Ostatni etat zakończył się w bardzo burzliwy sposób. Po latach wiem, że to najlepsze, co mnie wtedy spotkało.
Miałam 3 miesiące pełnego wynagrodzenia, bez konieczności przychodzenia do pracy. Po tygodniu płakałam do poduszki. Zrozumiałam, że mam właśnie te kilka tygodni, aby zmienić swoje życie. Szukałam pracy, byłam mężatką przed 30stką. I większość rozmów kwalifikacyjnych kończyła się pytaniem o życie prywatne i planowanie ciąży. Każdy wie, że jest to niezgodne z prawem, a jednak mnie pytali wprost. Bardzo mnie to bolało, przeżywałam za każdym razem, że ktoś obcy traktuje mnie jak chodzący inkubator i kobietę — naciągaczkę. Po latach zrobiłam o tym kampanię społeczną, o której mówiły praktycznie każde media w Polsce.
W pewnym momencie zaświeciła mi się czerwona lampka. Było to w momencie, gdy otrzymałam od dużej korporacji propozycję pracy, ale pod warunkiem, że nie zajdę w ciążę w ciągu 5 lat. W przeciwnym razie poniosłabym konsekwencje finansowe…. i omal nie podpisałam tej umowy! Był to dla mnie policzek w twarz. Trudno jest mi sobie wyobrazić analogiczną sytuację w przypadku mężczyzny.
Frustracja, nerwy i emocje narastały.
Po kilku tygodniach poszukiwań dostałam prace na etacie, poznałam wszystkich pracowników, poszłam na badania do przychodni. Zatrudniała mnie kobieta, podkreśliła coś na początku, że szef mówił o mężczyźnie, ale przyznała, że mam najlepsze kompetencje i zadanie wykonałam najlepiej. Wieczorem (tuż przeddzień pracy i zaraz po badanych) otrzymałam telefon, że mam nie przychodzić, bo właściciel nie chce kobiety na tym stanowisku. Kolejny policzek. Kobieta była zażenowana, czuła wstyd, mówiła łamiącym się głosem, miałam wrażenie, że płacze. Czułam wtedy ten ciężar, jaki dźwigała razem ze mną. Sprawdziłam… tak zatrudnili mężczyznę.
Zbierałam baty za to, że jestem kobietą. Zbierałam baty za to, że jestem wysoka i szczupła. Zbierałam za to, że mam delikatną twarz i młody wygląd. Mąż nie wiedział, jak mi pomóc, a ja traciłam wiarę w siebie i swoje możliwości. Czułam się jak skopany pies, a czas uciekał. Aby nie marnować czasu, zrobiłam kilka kursów i szkoleń. Mąż namawiał mnie na założenie firmy, jednak zanim to zrobiłam, znalazłam klientów. Nie były to duże zlecenia, ale na początek wystarczyły. Zarobiłam dzięki nim i tak więcej niż na etacie. Już wtedy pracowałam hybrydowo. Trochę u klienta, trochę w domu, Nie było to wtedy tak popularne, jak dziś. Trafiłam, też na fantastyczną księgową, która doradziła mi we wszystkim (i współpracuję z nią do dziś).
A tak bardziej szczegółowo, czym zajmuje się agencja kreatywna?
Zajmujemy się wybranymi sektorami działań marketingowych i przede wszystkim działaniami PR. Naszym głównym zadaniem jest rozwijanie, nadawanie kierunku, wsparcie w kreacji wizerunku danej osoby czy firmy. Staramy się, aby o naszych klientach było głośno w mediach i social mediach. Opracowujemy strategie, działamy kreatywnie i nieszablonowo. Aranżujemy wywiady i artykuły. Poza tym, jeśli mówimy o mediach online, zależy nam, aby publikacje, pojawiły się wysoko w wyszukiwarkach oraz aby pracowały na siebie przez dłuższy czas. Inne agencje robią PR, my dbamy także o aspekty techniczne. Zwracamy uwagę na SEO, jakoś zdjęć. Sprawdzamy media za pomocą różnych narzędzi. Tak, aby dostarczyć maksymalnych korzyści.
Ponadto opracowujemy konkretny wizerunek klienta i dostarczamy merytoryczny i wartościowy content dla jego odbiorców. Jestem też wydawcą portali internetowych, współpracuje z różnymi agencjami PR i śmiało mogę stwierdzić, że niewiele z nich dba o aspekty techniczne oraz się rozwija i czerpie wiedze z nowych trendów. Zajmujemy się też namingiem, tworzymy plakaty, bilbordy. Pomagamy klientom w pozyskiwaniu i negocjacjach dla patronatów medialnych dla eventów, książek czy e-booków.
Nierzadko wygląda to tak, że przychodzi do mnie klient z jakąś usługą, produktem czy pomysłem. Ma określony budżet i oczekuje, że zaproponuję mu ciekawe rozwiązania, które tworzę – dopasowując je do indywidualnych potrzeb klienta.
Kiedy i dlaczego firma może skorzystać z usług agencji kreatywnej?
Tak naprawdę każda firma niezależnie od okresu działalności może skorzystać z naszych usług. Nie da się ukryć, że najważniejsza w biznesie jest sprzedaż. Aby wykorzystać maksymalny potencjał i aby działania przynosiły efekt, trzeba korzystać z trzech ważnych narzędzi: reklamy, marketingu i PRu. To nie są synonimy, każdy z tych aspektów jest niezwykle ważny. Nasze cele zostaną osiągnięte, jeśli skupimy się jednocześnie na tych trzech jednostkach. Moimi klientami są osoby czy firmy świadome, istniejące od kilku lat, które chcą przeskoczyć pewien etap.
Co oznacza Public Relations? I dlaczego efektów działań PR nie widać od razu? Czy to prawda, że działania PR nie podnoszą spektakularnie wyników finansowych firmy?
PR ma wiele różnych definicji. To całokształt przemyślanych działań oraz zachowań w celu budowania pozytywnego i rozpoznawalnego wizerunku. To budowanie relacji opartych na szacunku, zaufaniu i autentyczności. To wszystko, co mówimy, piszemy, jak się zachowujemy wobec innych, jakie mamy poglądy i sposób ubierania się. Na wizerunek składa się wiele aspektów. PR to długofalowy proces. Nie wystarczy tylko 1 artykuł czy post na Facebooku, aby budować rozpoznawalną markę. To także pewnego rodzaju marketing sugestii. Jeśli często widzimy jakiś artykuł, wywiad z jakąś osobą w danym temacie, to w naszych oczach staje się ona ekspertem w tej dziedzinie. Sami możemy korzystać z jej usług albo polecać dalej.
Co do drugiego pytania. Skąd takie dane? To stereotyp, którego nie powinno się powielać. PR zawsze się zwraca, powoli, ale się zwraca. Każda firma, która z niego rezygnuje, po czasie widzi negatywne skutki. Często rezygnacja w trakcie kryzysu, pogarsza jego stan. Nierzadko traci się wtedy pozytywny wizerunek, co wpływa negatywnie na finanse. Inwestycja w relacje to zawsze dobra inwestycja. Działania PR nie powinno się traktować jako "kosztów dla firmy". Historia pokazała nie raz, jak wielkie korporacje (szczególnie za granicą) w okresie kryzysu decydowały się właśnie na zwiększenie usług PR, aby wyjść na prostą.
Jakie działania PR zalecasz swoim klientom?
Bardzo różnorodne. U mnie nie ma gotowych ofert. Nie ma kopiuj-wklej. Nie ma szablonowych rozwiązań. Wszystko przygotowujemy indywidualnie, pod danego klienta czy firmę. Każdy jest w innym momencie, potrzebuje innego wsparcia – dziwne byłby oferować każdemu to samo.
A w jaki sposób zaplanować kalendarz działań public relations, by stać się marką rozpoznawalną?
Można zrobić zarys działań metodą małych kroków. Na początku naszej przygody z budowaniem wizerunku, możemy zacząć od prostych działań. Przynajmniej raz w miesiącu udzielić wywiadu, przygotować unikalny artykuł czy poradnik i opublikować go w danym medium. Ważne, aby był on merytoryczny i ciekawy dla czytelnika, obrazował dany problem i pokazywał część rozwiązań, tak aby czytelnik czuł niedosyt lub poczuł, że ma kontakt z człowiekiem godnym zaufania. Działania public relations czasami są nieprzewidywalne. Możemy dostać zaproszenie na wywiad czy event w formie prelekcji. Trudno to przewidzieć. Warto ustalić sobie miesięczny budżet i czas na takie działania, jeśli chcemy się tym sami zająć. Public relations wymaga bardzo dużo pracy – w większości jej nie widać. Mnóstwo maili, telefonów i spotkań to nasza praca od kuchni.
Zdradzisz czytelnikom portalu dla przedsiębiorczych PolecanyBiznes.pl najnowsze trendy związane z public relations w 2023 roku i kolejnych latach?
Pisałam o trendach PR w 2023 roku niedawno artykuł i zaprosiłam do współpracy innych ekspertów PR. W tym roku na pewno ważną rolę będzie odgrywać influencer marketing, który jest popularny w naszym kraju, ale jednak nie cieszy się dobrymi opiniami. Jest to spowodowane faktem, że większość firm próbuje działać na własną rękę, a przez to popełnia mnóstwo błędów. Brakuje im pomysłu, koncepcji działania czy sprawdzenia efektów kampanii z influencerami. Z drugiej zaś strony niektórzy influencerzy wykonują mało angażujący wpis lub oczekują kosmicznych kwot za współpracę, która nie przełoży się na oczekiwany efekt.
Kolejno event marketing. To szerokie pojęcie, dotyczy nie tylko organizacji wydarzeń jak np. urodziny firmy czy wielkie gale z gwiazdami. To także wydarzenia online na międzynarodową skalę.
Ważną role odegrają także podcasty, które biją rekordy popularności. Rozwijając dziś firmę, nie skupiamy się już tak na odbiorcach, a tworzymy społeczność marki. Nie można zapomnieć o opiniach klientów, które także mają ogromny wpływ PRowo-reklamowy.
Jak wygląda codzienność PR-owca? Czy istnieje coś takiego jak zwyczajny dzień w pracy?
Dzień nigdy nie jest taki sam. Zazwyczaj zaczynam pracę od researchu mediów. Sprawdzam za pomocą swoich narzędzi, czy np. coś ciekawego nie pojawiło się w Google, jakieś wyjątkowe informacje, albo informacje o moich klientach. Dbam o to, aby być na bieżąco ze wszystkimi nowinkami. Sprawdzam też analitykę. Większa część naszej pracy jest niewidoczna, to telefony, maile spotkania i negocjacje. PRowiec musi być pewny siebie, mieć asy w rękawie i uwielbiać negocjacje. Sama bardzo lubię porządek i muszę mieć wszystko na mailu.
Co najbardziej lubisz w swojej pracy?
Sprawczość i decyzyjność. Możliwość zaskoczenia pozytywnie klienta, załatwienia czegoś bardzo trudnego. Uwielbiam kontakt z klientem oraz z mediami. U mnie nic nie jest typowe czy na sztywnym poziomie. Ostatnio z jednym dziennikarzem przez 15 minut doradzaliśmy sobie sposoby na przeziębienie naszych dzieci. Nie odebrał mojego telefonu, wysłał mi SMS, że pracuje zdalnie i nie może rozmawiać. Zaryzykowałam i zapytałam go w SMS-ie czy przeziębienie, czy ma dziecko? Instynkt mnie nie zawiódł, a jako pracująca mama doskonale znam takie sytuacje.
Jakimi cechami powinien wyróżniać się dobry PR-owiec?
Znać rynek, mieć umysł analityczny i kreatywny. Absolutnie niezbędny będzie harmonogram pracy i asy w rękawie, którymi zaskakuje rozmówcę w nieoczekiwanej sytuacji lub w przypadku trudności. Musi być niezwykle komunikatywny, budzić szacunek, ale i otwartość. Dziś PRowiec musi przekraczać swoje kompetencje. Praca wygląda inaczej niż 20 czy 10 lat temu. Konkretna wiedza i podstawy techniczne są niezwykle cenne.
Na co zwrócić uwagę, jeśli rozważamy zatrudnienie agencji PR?
Każda agencja ma swoje DNA, pracuje inaczej, ma inne znajomości i poziom zaangażowania. Inaczej postrzega strategie, kreatywność, planowanie mediów oraz wiele innych kwestii. Warto przejrzeć ich portfolio oraz sprawdzić co zrobili do tej pory. Trzeba podkreślić, że większość agencji (jak moja) ma podpisane umowy poufności z niektórymi klientami, dlatego nie wszystkimi sukcesami mogą się pochwalić. Dobrze jest też zwrócić uwagę czy nie powielają schematów, działają z pomysłem dla klienta. Co oferują, jakie mają możliwości i wiele innych. Umiejętność słuchania także jest zaletą w przypadku agencji public relations.
I najważniejsze czy jest między wami chemia, zwana też flow, czyli coś, co sprawia, że dobrze się rozumiecie i czujecie podczas rozmów. Jeśli rezonujecie – działania zawsze będą owocne. Jeśli nie ma chemii, nic z tego nie wyjdzie.
A jakie pytania zadać agencji PR przed rozpoczęciem współpracy, aby zweryfikować, czy dobrze zadbają o interesy firmy?
Zadać kilka pytań z branży i zobaczyć czy się przygotowali do rozmów. Czy są zainteresowani współpracą i wsparciem, czy tylko finansami? Można poprosić o portfolio, rekomendacje czy opinie klientów. Wiele agencji ma to już w swoich ofertach. Można też samemu poszukać opinani w Google czy social mediach.
Czy każdy może zostać PR managerem?
Nie, tak jak nie każdy nadaje się na florystę czy lekarza. Tu trzeba zacięcia, wiedzy i doświadczenia. Oczywiście są osoby, które urodziły się z takim darem bez przygotowania, ale można je policzyć na palcach u rąk.
Jak powstają pomysły i koncepcje PR dla klienta?
To zależy. Czasami powstają podczas burzy mózgów. Czasami od razu ma się pomysł, a czasami pracuje nad nim dniami czy tygodniami. Wszystko zależy od zlecenia i branży. Ja często korzystam z mapy myśli. Ale najczęściej najlepsze pomysły przychodzą mi do głowy podczas długiej kąpieli w wannie lub podczas wyjazdu w góry.
Poznaj moją rozmówczynię – właścicielkę agencji PR Sal-Mar
Ewelina Salwuk-Marko – właścicielka Agencji kreatywnej Sal-Mar. Redaktor naczelna portalu Feszyn.com założonego w 2013 roku, a także portalu biznesowo-eksperckiego WartoZnac.pl. Twórczyni kampanii społecznej wspierającej kobiety na rynku pracy GoWomen. Wykładowca akademicki w Dolnośląskiej Szkole Wyższej i Wyższej Szkole Bankowej. Otrzymała statuetki "Diamenty kobiecego biznesu 2017", "Kobieta, która inspiruje 2020"," Kobieta sukcesu 2021", "Diament kobiecego biznesu 2021". Członkini Europejskiego Klubu Kobiet Biznesu i finalistka akcji "Kobieta w biznesie". Ukończyła dwa kierunki studiów. Strateg komunikacji, PR-owiec i specjalista od content marketingu. Ekspertka od Digital Marketingu. Od lat wspiera polskie marki, propagując idee "wybieram polskie produkty". Motywuje ludzi do zachowania kultury i etyki biznesowej, która ma dla niej kluczowe znaczenie. Twórczyni akcji "Polskie kobiece marki, które warto znać". Interesuje się również kwestiami związanymi z brandingiem i corporate identity. Branżą internetową zajmuje się od 2007 roku, w którym to czasie zdobywała doświadczenie przede wszystkim w szeroko pojętym marketingu internetowym. Prywatnie miłośniczka seriali, pasjonatka mody, zafascynowana naturalnymi kosmetykami. Żona i matka.
Strona www: https://agencjasalmar.pl/ – w przebudowie
Facebook firmowy: https://www.facebook.com/agencjakreatywnasalmar
Facebook osobisty: https://www.facebook.com/ewelina.goczling/
Linkedin: https://www.linkedin.com/in/ewelina-salwuk-marko/
Instagram: https://www.instagram.com/ewelinasalmar/
